علائم خرابی هرزگرد تسمه تایم
هرزگرد تسمه تایم یکی از اجزای حیاتی در سیستم تایمینگ موتور خودرو است که نقش مهمی در تنظیم کشش تسمه تایم و عملکرد صحیح آن دارد. این قطعه باعث کاهش اصطکاک، جلوگیری از لرزش‌های اضافی و هدایت صحیح تسمه می‌شود. با این حال، خرابی هرزگرد می‌تواند منجر به مشکلات جدی در عملکرد موتور شود و حتی خطر پاره شدن تسمه تایم را افزایش دهد.
از آنجایی که تسمه تایم مسئول هماهنگ‌سازی حرکت سوپاپ‌ها و پیستون‌ها در موتور است، هرگونه اختلال در عملکرد آن می‌تواند به آسیب‌های جدی به موتور منجر شود. در این مقاله، نشانه‌های خرابی هرزگرد تسمه تایم، مشکلات متداول این قطعه و راه‌های تشخیص نمونه‌های تقلبی بررسی خواهند شد.
آشنایی با شماتیک و محل قرارگیری غلتک هرزگرد
پیش از هر چیز شاید بهتر باشد که با محل غلطک هرزگرد و همینطور با اجزای دیگر درگیر در تسمه تایم آشنا شویم.
در تصویر بالا دو نمونه از شماتیک تسمه تایم می‌باشد که در آن برخی از اجزای درگیر در تسمه تایم را مشاهده می‌کنید.
تسمه تایم در این تصویر نواری است که چند قطعه با آن درگیر می‌شوند از جمله:
- در این تصویر میل بادامک به CAM وصل می‌باشد که مسئول بالا پایین کردن سوپاپ‌های سیلندر موتور است.
- INJ.P پمپ انژکتور می‌باشد.
- WP واتر پمپ یا پمپ آب می‌باشد که در مسیر تسمه تایم به چرخش در می‌آید.
- TENSها در واقع همان تسمه سفت کن ها یا پولی‌ها می‌باشند.
- DMP پولی سر میل لنگ می‌باشد.
- و در آخر غلتک هرزگرد همان چیزی است که شما در این تصویر با نام IDL مشاهده می‌کنید.
علائم مربوط به خرابی غلتک هرزگرد تسمه تایم
خرابی هرزگرد تسمه تایم می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد که در صورت بی‌توجهی به آن‌ها، ممکن است به مشکلات جدی در موتور خودرو منجر شود. در ادامه برخی از مهم‌ترین علائم خرابی این قطعه را بررسی می‌کنیم:
شنیدن صدای جیر جیر از ناحیه تسمه تایم
یکی از رایج‌ترین نشانه‌های خرابی هرزگرد، ایجاد صداهای غیرمعمول مانند سوت کشیدن، جیرجیر یا صدای تق‌تق از محفظه تسمه تایم است. این صداها معمولاً نشان‌دهنده خشک شدن، لق شدن یا خرابی بلبرینگ داخل هرزگرد هستند.
شل یا سفت شدن بیش از حد تسمه تایم
خرابی هرزگرد می‌تواند باعث تغییر در میزان کشش تسمه تایم شود. اگر تسمه بیش از حد شل باشد، ممکن است از مسیر خود خارج شود و عملکرد موتور را مختل کند. از طرف دیگر، سفتی بیش از حد نیز می‌تواند به مرور زمان به تسمه و دیگر قطعات سیستم تایمینگ آسیب برساند.
لرزش‌های غیرمعمول در تسمه تایم
اگر هرزگرد دچار فرسودگی یا خرابی بلبرینگ شود، ممکن است باعث ایجاد لرزش در تسمه تایم شود. این لرزش‌ها می‌توانند به مرور زمان به سایر اجزای سیستم تایمینگ آسیب برسانند و عمر آن‌ها را کاهش دهند.
روغن‌ریزی از ناحیه هرزگرد
برخی از انواع هرزگردها دارای بلبرینگ‌های روانکاری‌شده هستند که در صورت خرابی ممکن است روغن پس بدهند. این نشانه معمولاً به دلیل خرابی درزگیر بلبرینگ یا ترک خوردگی در محفظه داخلی هرزگرد رخ می‌دهد.
افزایش دمای موتور و افت عملکرد آن
خرابی هرزگرد می‌تواند باعث اختلال در عملکرد تسمه تایم شود که در نتیجه، موتور عملکرد بهینه خود را از دست می‌دهد. این مشکل ممکن است به صورت افزایش دمای موتور، کاهش قدرت یا مصرف سوخت بیشتر خود را نشان دهد.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، توصیه می‌شود که هرزگرد تسمه تایم را بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید تا از بروز مشکلات جدی‌تر در موتور خودرو جلوگیری شود.
مهم‌ترین خرابی‌های مربوط به غلتک هرزگرد
هرزگرد تسمه تایم ممکن است به دلایل مختلفی دچار خرابی شود که هرکدام می‌تواند تأثیر متفاوتی بر عملکرد خودرو داشته باشد. در ادامه، مهم‌ترین مشکلات مرتبط با هرزگرد را بررسی می‌کنیم.
خرابی‌های مربوط به بلبرینگ
بلبرینگ داخل هرزگرد یکی از مهم‌ترین بخش‌های این قطعه است که در اثر کارکرد طولانی یا ورود گرد و غبار ممکن است دچار فرسایش و خرابی شود.
نشانه‌های خرابی بلبرینگ عبارتند از:
- ایجاد صدای جیرجیر یا سوت کشیدن هنگام روشن بودن موتور
- افزایش دمای هرزگرد در اثر اصطکاک زیاد
- لق شدن هرزگرد و ایجاد لرزش در تسمه تایم در صورت مشاهده این علائم، بلبرینگ باید در سریع‌ترین زمان ممکن تعویض شود تا از آسیب‌های بیشتر به موتور جلوگیری شود.
سفتی مربوط به تسمه تایم
یکی از مشکلاتی که می‌تواند در اثر خرابی هرزگرد رخ دهد، افزایش یا کاهش بیش از حد کشش تسمه تایم است. این مشکل معمولاً به دلیل گیر کردن هرزگرد یا عدم چرخش روان آن ایجاد می‌شود.
کشش نادرست تسمه تایم می‌تواند منجر به:
- کاهش عمر تسمه تایم
- افزایش فشار روی قطعات سیستم تایمینگ
- احتمال پاره شدن تسمه تایم اگر تسمه تایم بیش از حد سفت یا شل شده باشد، لازم است که هرزگرد و دیگر اجزای مرتبط بررسی شوند.
استفاده از هرزگردهای تقلبی و نامرغوب
یکی دیگر از دلایل خرابی زودهنگام هرزگرد، استفاده از نمونه‌های بی‌کیفیت و تقلبی است. هرزگردهای تقلبی معمولاً از مواد اولیه ضعیف ساخته شده‌اند و بلبرینگ‌های آن‌ها کیفیت لازم را ندارند.
استفاده از این نوع هرزگردها می‌تواند منجر به:
- کاهش طول عمر تسمه تایم
- افزایش احتمال خرابی ناگهانی در هنگام حرکت خودرو
- ایجاد سروصدا و لرزش‌های غیرعادی به همین دلیل توصیه می‌شود که از هرزگردهای اصل و باکیفیت استفاده کنید و هنگام خرید به برند و مشخصات فنی آن توجه داشته باشید.
روش‌های شناسایی غلتک هرزگرد اصل از تقلبی
برای اطمینان از خرید هرزگرد اصل و جلوگیری از استفاده از نمونه‌های بی‌کیفیت، بهتر است نکات زیر را هنگام خرید در نظر بگیرید:
- بررسی برند و بسته‌بندی: برندهای معتبر معمولاً بسته‌بندی‌های مشخص، هولوگرام و شماره سریال منحصر‌به‌فرد دارند. از خرید قطعاتی با بسته‌بندی نامناسب و بدون مشخصات فنی خودداری کنید.
- جنس و کیفیت ساخت: هرزگردهای اصل از جنس فلزات مقاوم و بلبرینگ‌های باکیفیت ساخته می‌شوند، در حالی که نمونه‌های تقلبی معمولاً از پلاستیک یا فلزات ضعیف تولید شده‌اند.
- بررسی لوگو و حکاکی‌ها: روی هرزگردهای اصلی معمولاً نام برند، شماره سریال و اطلاعات فنی به‌صورت حکاکی دقیق درج شده است، اما در مدل‌های تقلبی این اطلاعات یا وجود ندارد یا با چاپ بی‌کیفیت نوشته شده است.
- مقایسه وزن و ابعاد: نمونه‌های تقلبی معمولاً وزن کمتری نسبت به مدل‌های اصلی دارند و ممکن است اندازه و ابعاد دقیق قطعه اصلی را نداشته باشند.
- خرید از مراکز معتبر: برای اطمینان از خرید قطعه اصل، بهتر است به فروشگاه‌های معتبر و نمایندگی‌های رسمی برندهای معتبر مانند دایا ریتون تسمه مراجعه کنید.
با رعایت این نکات، می‌توان از خرید قطعات تقلبی جلوگیری کرده و عمر مفید سیستم تایمینگ خودرو را افزایش داد.
